Footwork

การตีแรงเพื่อหวังทำคะแนนไม่ใช่ว่าจะทำได้สำเร็จเสมอไปเพราะคู่ต่อสู้บล้อคหรืออาจตบสวนกลับมา จึงจำเป็นต้องโยกไปโยกมาหลอกล่อคู่ต่อสู้ให้เสียหลักก่อน พอก้าวเท้าขวาเข้ามารับลูกสั้นแล้วเขามีฟุตเวิร์คไม่ดีไม่สามารถก้าวเท้าขวากลับไปตั้งท่าเตรียมพร้อมได้ทัน แค่ตีลูกเร็วโยกยาวไปทางด้านขวาของคู่ต่อสู้ แค่นี้เขาก็จะผงะตีกลับมายากแล้ว เพราะเมื่อก้าวเท้าขวาเข้ามาด้านหน้าตัว ย่อมทำให้ลำตัวของเขาเองหันหน้าไปทางซ้าย ยากที่จะตีลูกที่ส่งไปด้านขวาซึ่งกลายเป็นด้านหลังของเขาในจังหวะนั้น

ทั้งนี้ต้องเลือกจังหวะที่จะตีลูกโยกไปทางขวาให้ดีด้วย ถ้าคู่ต่อสู้ยังไม่เสียหลัก เขาก็อาจบิดตัวเอื้อมแขนตีลูกกลับมาได้ แต่ถ้ารอให้เขาถ่ายน้ำหนักจากเท้าขวากลับมาเท้าซ้ายเสียก่อน ให้ตีลูกเร็วในจังหวะที่คู่ต่อสู้กำลังเริ่มต้นถ่ายน้ำหนักสวนทิศทางกับทิศทางที่เราต้องการตีไป น้ำหนักโมเมนตัมของตัวเขาจะกลายเป็นอุปสรรคทำให้ไม่สามารถย้ายการถ่ายน้ำหนักกลับมาพร้อมตีลูกต่อไป

พลังขาและเท้าจึงเป็นคุณสมบัติของนักปิงปองระดับกลางและระดับสูงต้องมี แทนที่จะซ้อมเน้นการใช้แขนเหวี่ยงตีลูกโต้กันไปมาเพียงอย่างเดียว ต้องฝึกการถ่ายน้ำหนักอย่างเต็มที่พร้อมกับฝึกฟุตเวิร์คที่ดีไปด้วยกันเสมอ

เนื่องจากกลัวว่าจะตีลูกปิงปองสวนกลับไปไม่ทัน จึงมักสอนกันผิดๆให้วางเท้าขวาเท้าซ้ายขนานกันกับเส้นสกัดและฝึกถ่ายนำหนักตัวเพียงเล็กน้อย แต่ในการแข่งขันจริงพอถูกโยกซ้ายขวาจะเสียหลักได้ง่ายมากเพราะไม่ได้ฝึกการถ่ายเทน้ำหนักกลับไปกลับมาจนคุ้นเคยมาก่อน นักปิงปองมือใหม่มักแก้ไขโดยการวางเท้าซ้ายขวาให้อ้ากว้างๆไว้แล้วบิดตัวตี แต่ท่าแบบนี้จะตีลูกสั้นสลับกับลูกยาวไม่ถนัด และเมื่อต้องก้าวเท้าออกจากท่าเดิมจะเสียสมดุลในทันที

ระยะห่างที่เหมาะสมของการวางเท้าเพื่อเตรียมพร้อมตีลูกจึงสำคัญอย่างยิ่ง เท้าซ้ายและขวาควรห่างกันเกินกว่าระยะความกว้างของช่วงบ่าหรือลำตัวเพียงเล็กน้อย ต้องสามารถฟุตเวิร์คไปข้างหน้าข้างหลังหรือก้าวไปทางซ้ายขวาได้สะดวกโดยยังคงรักษาสมดุลของร่างกายได้ตลอด แต่เมื่อขยับตัวไปยังตำแหน่งที่จะตีลูกถัดไปได้แล้ว  ต้องปรับระยะห่างของเท้าให้กว้างขึ้นเพื่อพร้อมจะถ่ายนำหนักตีลูกแรงได้เต็มกำลังโดยไม่เสียสมดุล ยิ่งต้องใช้แรงตีมากเท่าใด ยิ่งต้องวางเท้าหลังไว้หลังเท้าหน้ามากขึ้นเท่านั้น หากจะ loop หรือตี topspin ก็ต้องย่อขาให้ต่ำกว่าเดิมไว้เพื่อใช้แรงดีดของขาช่วยในการปั่นลูกให้หมุนดึงจากล่างขึ้นไปข้างบน

เมื่อถูกโยกซึ่งต้องเคลื่อนเท้าย้ายตำแหน่งการยืน ต้องรีบเก็บแขนที่ไม่ได้ใช้ตีไว้แนบลำตัวเพื่อลดภาระที่ต้องลากน้ำหนักแขนข้างนั้นลงจะพบว่าสะดวกที่จะเคลื่อนตัวได้เร็วขึ้น และหากไม่จำเป็นแล้วพึงหลีกเลี่ยงการกระโดดแบบ cross step ซึ่งเท้าซ้ายขวาต้องลอยขึ้นออกจากพื้นพร้อมกัน แต่ให้ใช้วิธีก้าวเท้าเข้าหาลูกแบบ single step หรือ two steps เพราะช่วยรักษาสมดุลของร่างกายได้ดีกว่าในการตีลูกนั้นและลูกถัดไป อีกทั้งช่วยเตรียมพร้อมที่จะถ่ายน้ำหนักได้ดีกว่า

ฮิต: 11300

ระยะห่างจากโต๊ะปิงปองเป็นตัวชี้ให้เห็นความแตกต่างระหว่างมือใหม่กับนักปิงปองที่ชำนาญแล้ว นักปิงปองมือใหม่มักยืนใกล้โต๊ะกว่าและชอบวางเท้าขนานกับโต๊ะ เพื่อจะได้ไม่ต้องขยับตัวมากนักและสามารถตีบุกได้ทั้งโฟร์แฮนด์และแบ็คแฮนด์โดยไม่ต้องเปลี่ยนท่าการวางเท้า แต่การยืนใกล้โต๊ะทำให้เมื่อถูกตีลูกปิงปองอัดเข้ากลางตัวแล้วยากที่จะขยับตัวและแขนเพื่อโต้กลับทัน หากจะบุกก็ไม่มีระยะห่างเพียงพอที่จะเหวี่ยงแขนเพื่อตีลูกแรงๆ ยิ่งกว่านั้นถ้าถูกโยกจะเคลื่อนตัวออกไปรับลูกไกลได้ช้าเพราะการวางเท้าแบบขนานกับโต๊ะเหมาะกับการเคลื่อนตัวไปทางซ้ายขวา แต่ไม่สนับสนุนให้เคลื่อนตัวเข้าออก

ท่าเตรียมรับลูกเสริฟควรมีระยะห่างจากโต๊ะปิงปองพอควร ไม่ห่างเกินไปจนไม่สามารถก้าวเท้าเข้ามารับลูกเสริฟสั้นได้ทัน และไม่ใกล้เกินไปจนไม่มีระยะที่ตัวเองจะเหวี่ยงไม้เพื่อเปิดเกมบุก สามารถรับลูกเสริฟยาวที่ส่งมาอัดกลางตัวได้ถนัด มีเวลาเพียงพอที่จะอ่านลูกที่เสริฟมาว่าหมุนอย่างไร พอก้าวเท้าเข้าไปรับลูกที่เสริฟสั้น ต้องฝึกก้าวเท้าถอยออกกลับไปเพื่อเตรียมรับลูกถัดไป พอถูกบุกมาต้องมีระยะห่างพอที่จะบุกสวนกลับ ไม่ใช่ทำได้แต่บล้อคซึ่งกลายเป็นการตั้งรับ

เปรียบเทียบกับนักปิงปองเด็กๆที่ฟุตเวิร์คยังไม่คล่อง ถอยไปตีโฟร์แฮนด์ทางด้านขวาไม่เป็น เอาแต่ติดจะบุกกลับใกล้ๆโต๊ะ สุดท้ายเลยตีโฟร์แฮนด์ที่ถูกโยกไปทางโฟร์แฮนด์ไม่ทันแทบทุกคน (แต่เขาก็ยังพยายามฝึกตีกันให้ได้)

เมื่อเป็นฝ่ายเสริฟ ต้องคาดการณ์ไว้ล่วงหน้าว่าคู่ต่อสู้จะส่งลูกกลับมาสั้นหรือยาว โดยทั่วไปหากเสริฟ backspin หยอดไปมักถูกหยอดกลับมาหรือเป็นลูกสั้น แต่ถ้าเสริฟลูก flat ไม่หมุนหรือหมุนแบบ sidespin หรือ topspin มักรับกลับมาเป็นลูกยาว พอเสริฟไปแล้วต้องถอยออกไปห่างโต๊ะเพื่อพร้อมจะบุกกลับ หรือถ้าถูกบุกมาต้องมีระยะห่างพอที่ตัวเองจะบุกกลับได้ด้วย หรืออย่างน้อยสามารถตีแบ็คแฮนด์แบบ counter attack ได้สะดวกเพื่อเล่นทิศทางโต้กลับไปในตำแหน่งที่คู่ต่อสู้ไม่ถนัด

ในการฝึกฝนต้องฝึกการตีโต้ทั้งลูกระยะสั้นและลูกระยะไกล ถ้าตีแบ็คแฮนด์บุกยังไม่เก่ง อย่างน้อยต้องสามารถตี counter attack หรือ บล้อค เพื่อเอาตัวรอดไปก่อนแล้วใช้โฟร์แฮนด์เป็นอาวุธหลักทำคะแนน อย่าเอาแต่บุกด้วยแบ็คแฮนด์ซึ่งไม่ได้แรงเท่าโฟร์แฮนด์

อย่าลืมว่าที่ถอยนั้นเพื่อต้องการบุกหรือโต้กลับแรงๆ ไม่ใช่ว่าถอยออกไปเพื่อตั้งรับ คิดจะเป็นฝ่ายบุกต้องไม่ถอย

ฮิต: 13464

ครั้งแรกที่ไปฝึกตีปิงปองกับครูจันทร์ ชูสัตยานนท์ซึ่งเป็นโค้ชทีมชาติเมื่อหลายสิบปีก่อน เรื่องแรกที่ครูจันทร์สอนผมก็คือ การตั้งท่าเตรียมพร้อม ให้รู้จักยืนแยกเท้าออกให้ห่างกันมากกว่าความกว้างของหัวไหล่ เขย่งปลายเท้า ทิ้งน้ำหนักตัวไว้ที่ปลายเท้า ย่อขา ก้มตัว ถ้าตีโฟร์แฮนด์ต้องวางเท้าขวาไว้ห่างจากโต๊ะมากกว่าเท้าซ้าย ถ้าตีแบคแฮนด์ต้องวางเท้าซ้ายไว้ห่างจากโต๊ะมากกว่าเท้าขวา และสอนให้รู้จักการถ่ายน้ำหนักจากเท้าหลังมาเท้าหน้า จะได้ตีลูกปิงปองได้แรงขึ้นโดยไม่ล้มและสามารถย้อนกลับมาตั้งท่าเตรียมพร้อมตีลูกต่อไปได้ทันที ซึ่งกว่าจะปรับวิธีขยับตัวจัดท่าทางและวงเหวี่ยงแขนให้เข้าจังหวะกันได้ก็ต้องฝึกตบลูกโด่งครั้งละหลายชั่วโมง

การฝึกตบลูกที่โยนลูกสูงมาให้โด่งๆนั้น ไม่ใช่ว่าให้ฝึกตบให้แรงและตบฉีกไปจนคู่ซ้อมตีกลับมาไม่ได้ แต่ควรฝึกตบให้คู่ซ้อมยังสามารถโยนลูกกลับมาได้ด้วย เพราะการตีได้ต่อเนื่องกันหลายๆลูกจะช่วยให้ได้เรียนรู้จังหวะการเคลื่อนตัวเข้าหาลูก การถ่ายน้ำหนัก การเหวี่ยงแขนอัดแรงและปล่อยแรงให้เต็มกำลัง ซึ่งยากจะฝึกได้หากตีโต้กันเร็วๆ

ถ้าต้องการตีลูกให้ได้ความแรงเต็มที่ ต้องรู้จักการถ่ายน้ำหนักจากเท้าหลังมาเท้าหน้า

• ในช่วงอัดแรงให้ทิ้งน้ำหนักไว้ที่เท้าหลัง 70% เท้าหน้า 30%
• ในจังหวะลูกกระทบไม้ น้ำหนักเท้าหลังเท้าหน้า 50/50
• ในจังหวะ follow through ปล่อยแรงไปลงเท้าหน้า น้ำหนักจะทิ้งที่เท้าหลัง 30% ไปทิ้งที่เท้าหน้า 70%

ยิ่งกว่านั้นหากต้องการให้แรงจากการถ่ายน้ำหนักเป็นแรงสนับสนุนร่วมกับแรงเหวี่ยงแขนได้เต็มที่ ต้องถ่ายน้ำหนักจากเท้าหลังมาเท้าหน้าตามแนวเส้นตรงขนานให้มากที่สุดกับทิศทางของการตีลูกออกไปอีกด้วย

ภาพซ้ายเป็นการวางเท้าขนานกับเส้นหลังของโต๊ะ จะไม่สามารถบิดเอวและสะโพกไปด้านหลังได้มากนัก และไม่สามารถถ่ายน้ำหนักตัวได้เต็มที่เพราะจะล้มได้ง่าย คนที่ตีท่านี้ต้องออกแรงจากแขนมากกว่าปกติ และจะไม่มีทางเรียนรู้การถ่ายน้ำหนักตัวอย่างเต็มที่ได้เลย

ภาพขวาเป็นการวางเท้าที่ถูกต้อง แรงจากการถ่ายน้ำหนักจากเท้าหลังมาเท้าหน้าจะเสริมกับแรงจากการเหวี่ยงแขนได้เต็มที่ และเมื่อถ่ายน้ำหนักลงเท้าหน้าแล้วก็จะดันน้ำหนักกลับมาเท้าหลังสู่ท่าเตรียมพร้อมได้อย่างรวดเร็ว

นักปิงปองที่ยังถ่ายน้ำหนักไม่เป็นพึงหลีกเลี่ยงการวางเท้าแบบภาพซ้าย สาเหตุที่แชมป์ปิงปองสามารถวางเท้าตามภาพซ้ายมือ เพราะเขามีฟุตเวิร์คที่ดีมากและสามารถถ่ายน้ำหนักอย่างสมบูรณ์เป็นอยู่แล้ว หรือใช้กับการตี loop ซึ่งต้องการส่งแรงจากล่างขึ้นบนมากกว่าตีไปข้างหน้า

ถ้าเอาแต่วางเท้าขนานกับเส้นขอบโต๊ะ เพียงเพราะอ้างว่าจะได้ใช้ท่าเดียวกันนี้ตีได้ทั้งโฟร์แฮนด์และแบคแฮนด์อย่างรวดเร็ว จะติดนิสัยเสียขี้เกียจขยับตัวและไม่รู้จักฝึกฟุตเวิร์คให้คล่อง มีพฤติกรรมชอบเอื้อมแขนเข้าไปหาลูกหรือบิดข้อมือเพื่อปรับหน้าไม้ ส่งผลทำให้ตีลูกได้ไม่แรงและไม่แม่นยำ

ฮิต: 14083